Legalne zatrudnienie obywatela Ukrainy o statusie “ochrony tymczasowej”

W związku z konfliktem zbrojnym na terenie Ukrainy, wychodząc naprzeciw z pomocą dla obywateli Ukrainy, ustawodawca polski wprowadził szereg przepisów ułatwiających im otrzymanie legalnego zatrudnienia na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Każdy obywatel Ukrainy, który przybył do Polski od dnia 24 lutego 2022 r. i zadeklarował zamiar pozostania w Polsce, do 24 sierpnia 2023 r. będzie przebywał na jej terytorium legalnie – z mocy ustawy – to oznacza, że nie potrzebuje dodatkowego dokumentu potwierdzającego legalny pobyt w Polsce. Ustawodawca nakłada na niego jedynie obowiązek zgłoszenia się do dowolnego urzędu miasta bądź urzędu gminy w celu nadania numeru PESEL.

Sposób podjęcia pracy zarobkowej – obowiązki pracodawcy

Obywatel Ukrainy chcąc podjąć pracę zarobkową na terytorium Polski ma następujące możliwości:

1. zarejestrować się w Urzędzie Pracy właściwym według miejsca zamieszkania jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy w celu uzyskania zatrudnienia;
2. znaleźć pracę na własną rękę;
3. założenie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym z dnia 12 marca 2022 r. znacznie uprościła pracodawcom kwestię zatrudnienia obywateli Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przede wszystkim, pracodawca chcąc zatrudnić obywatela Ukrainy do dnia 24 sierpnia 2023 r. nie musi ubiegać się o zezwolenie na pracę bądź oświadczenie aby legalnie zatrudnić cudzoziemca. Ustawodawca nakłada jedynie obowiązek na pracodawców złożenia powiadomienia w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy, powiatowego Urzędu Pracy właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy, o powierzeniu wykonywania pracy danemu obywatelowi Ukrainy. Przedmiotowe powiadomienie jest składane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego praca.gov.pl i musi zawierać następujące dane:

1) informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy:

• nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,
• adres siedziby albo miejsca zamieszkania,
• numer telefonu lub adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym,
• numer identyfikacyjny NIP i REGON – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą albo numer PESEL – w przypadku osoby fizycznej,
• numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej,
• symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą obywateli Ukrainy;

2) dane osobowe obywatela Ukrainy:

• imię (imiona) i nazwisko,
• datę urodzenia,
• płeć,
• obywatelstwo,
• rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument,
• numer PESEL – o ile został nadany;

3) rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy;
4) stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy;
5) miejsce wykonywanej pracy;
6) miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia;
7) wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub w miesiącu;
8) liczbę wszystkich osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę i na podstawie umów cywilnoprawnych według stanu na dzień 23 lutego 2022 r. oraz na dzień złożenia powiadomienia.

Ponadto, przepisy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym wprowadziły możliwość łatwiejszego dostępu do zatrudnienia poszczególnych grup zawodowych takich jak lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych czy pracowników naukowych.